صنعت سیم و کابل

صنعت سیم و کابل

250 شرکت در حوزه صنعت سیم و کابل فعالیت دارند که با ظرفیت اسمی 800 هزار تن در سال 93 تنها 300 هزار تن تولید داشتند. در سال 93 میانگین ارزش هر تن سیم و کابل 6.600 دلار بوده است که با نرخ دلار 3.400 تومان ، ارزش تولیدات سیم وکابل در سال 93 در ایران حدود 6.700 میلیارد تومان بوده است.

کابل

بافه یا شاه‌ سیم یا کابل به انگلیسی(Cable)، به یک یا چند سیم یا طناب که در کنار هم یا به صورت بسته، به‌هم‌پیچیده یا به‌هم‌بافته برای شکل‌دادن یک مجموعه یگانه هستند، گفته می‌شود. در مکانیک، کابل‌ها برای بالابردن و کشیدن به کار می‌رود. کابل مکانیکی را به طور تخصصی‌تر طناب فولادی یا سیم بکسل می‌نامند.

در برق، از آن‌ها برای هدایت جریان برق استفاده می‌شود. یک کابل نوری دارای یک یا چند فیبر نوری در یک پوشش محافظ است که از فیبرها محافظت می‌کند. در اصطلاح فنی به دو طناب،کنف که به هم تابیده شده باشد،کابل می گویند.این اصطلاح در صنعت های مختلف کاربرد مختلفی نیز دارد،مثلا در کشتیرانی از نگه داشتن کشتی،در مکانیک برای جا به جا کردن اجسام حجیم و سنگین بکار می رود اما بیشترین کاربرد از کابل در صنعت برق به عنوان انتقال دهنده ی انرژی الکترونیکی میباشد.

مهم‌ترین و بیشترین عایقی که در ساختمان کابلها بکار می‌رود P.V.C (پلی وینیل کلراید) است که پرتو دور یا پلاستیک نامیده می‌شود. P.V.C عایقی غیرقابل اشتعال است و این مزیت خوبی در کابلها می‌باشد. دارای انعطاف‌پذیری زیادی می‌باشد. مواردی مانند ارزانی تولید انبوه و سادگی ساخت باعث شده که بیش از ۹۰ درصد کابلهای فشار ضعیف از این عایق درست شوند. نوعی عایق دیگر بنام PET (پلی اتیلن) برای کابلها بکار می‌رود که آتشگیر بوده و در مکانهای اختصاصی بکار می‌رود.

در بعضی از کابلها از عایق لاستیکی استفاده می‌شود که کاربرد زیادی ندارد. هادی کابل‌ها از جنس مس و یا آلومینیوم می‌باشند. در صورتیکه بخواهیم از کابلی با هادی آلومینیوم برای کابل کشی هوایی استفاده کنیم باید یک رشته آن فولاد باشد.

سیم ها شامل دو قسمت مهم هادی وعایق هستند که هادی ها رسانایی بالایی دارند و جریان الکتریکی را از خود عبور میدهند و از یک عایق نیز جهت جلوگیری از نشت برق به اطراف و محافظت از هادی استفاده میشود. قسمت های مختلف سیم شامل هادی(که معمولا از جنس مس و آلومینیوم و یا مس قلع اندود هستند) ، عایق، روکش جدا کننده، زره فلزی، حفاظ، پوششش میانی و روکش نهایی هستند.

 

 

 

 

طراحی سیم و کابل ها چگونه است؟

 

 

شبکه های توزیع باید کاملا متناسب با نیاز کاربران و شیوه های مصرف آنها باشد. شرایط محلی و نوع نیاز مصرف کنندگان روی انتخاب تجهیزات و نوع آرایش و پیکربندی آنها تاثیر میگذارد. به همین دلیل برای طراحی شبکه توزیع باید بار موجود و چگونگی پخش آن در منطقه به طور کامل بررسی و محاسبه شود. هر سیم و کابل با سطح مقطع مشخص قادر است مقدار معینی از جریان را منتقل کند. در صورت اضافی بودن جریان، انرژی الکتریکی تلف میشود و طول عمر کابل ها نیز کاهش می یابند. هنگام طراحی باید این سه نکته را مد نظر قر ار داد:

 

در مورد سطح مقطع انتخابی از نظر افت توان محاسبات اقتصادی انجام شود.

 

 جریان برق نباید از حد مجاز کابل بیشتر شود.

 

افت ولتاژ نباید از حد مجاز بیشتر شود.

 

 

 

 

تاریخچه صنعت سیم و کابل در جهان

اولین بار کشتیرانان، سال 1830 از کابل به عنوان ابزار کاری خود استفاده میکردند.هم زمان با استفاده از کابل آن ها نیز برای ارتباطات تلگرافی نیز با طریق قرار دادن فولاد نیز استفاده میکردند.البته اکثر استفاده از کابل در آن زمان در کشتیرانی برای استفاده های دیگری بود.

اما با پیشرفت علم و نارسانایی بودن فولاد برای اولین بار اصطلاح سیم به کار گرفته شد و هادی آن مس بود.اما این سیم ها در آن زمان بدون عایق بودند و با فراگیر شدن صنعت برق ،خطرات ناشی از برق گرفتگی نیز زیاد شد.در سال 1876 اندیشه تولید کابل با روکش لاستیکی به مرحله اجرا درآمد. در این مرحله چند رشته سیم مسی را به هم تابیده و با نوعی کائوچوی طبیعی به نام « گوتاپرچا» (Guttapercha) روکش می‌کردند.

درآن زمان، فرآیند ساخت کابل بدین شکل بود که ابتدا یک ماده عایق با خاستگاه گیاهی را به دور رسانا پیچیده آن را در دمای 130-140 درجه سانتیگراد خشک و سپس آن را با مواد روغنی؛ رزین یا موم اشباع می‌کردند و سرانجام با سرب روکش می‌نمودند. اما در سال 1887 شیمیدان ها از راه سنتز مواد عایقی جدید موفق به تهیه ماده‌ای به نام « باکلیت» شدند که ارزانتر از لاستیک بود.

در همین دوران شبکه‌های با ولتاژ بالاتر نیز جای خود را باز کرده بودند به طوری که در سال 1898، نخستین کابل 10 کیلوولت سه رشته‌ای، برای یک شبکه برق متناوب سه فاز ساخته شد. همراه با روند تکمیلی ساخت کابل که پیوسته ادامه داشت، در سال 1935، یک کارشناس سوئیسی به نام بورل (Borel ) با قراردادن دو الکترود در داخل روغن و با گذاشتن لایه‌های مختلفی از کاغذهای عایق در میان دو الکترود ولتاژ شکست این مواد را اندازه‌گیری کرد و نشان داد که با بهبود شرایط ساخت کیفیت عایقهای کاغذی بالا می‌رود و می‌توان آنها را در ولتاژهای بالاتر به کار گرفت.

با این پیشرفت ساخت کابلهای با ولتاژ بالاتر روز به روز گسترش یافت و با بهره گیری از مواد دیگری مانند EPR , PVC , PE و دامنه فعالیت در صنعت کابلسازی فراگستر شد و سرمایه‌گذاریهای کلانی را جذب کرد. کابلهای XLPE در سال 1953 ، برای نخستین بار کابل خشک با عایق پلی‌اتیلن کراس لینک(XLPE)در کارخانه جنرال الکتریک ساخته شد .

عایق پلی‌اتیلن کراس لینک (پخته یا ولکانیزه شده) ماده‌ای است که در پی یک واکنش شیمیایی – گرمایشی از ماده پلی اتیلن گرما – نرم به وجود می‌آید. این ماده از نظر ساختاری به مواد گرما – سخت (Thermoset) بسیار نزدیک است. با این ماده جدید بود که امکان ساخت کابلهایی با ولتاژهای بسیار بالا فراهم آمد. از همین روی امروزه ساخت کابلهای فراتر از 500 کیلوولت نیز امکانپذیر شده است.

روشهای نوین در صنعت سیم و کابل ، طراحی و تفاوتهای آن در جهان

روش ساخت کابلهای فشار قوی ، تقریباً در تمام کارخانه‌های سازنده، در گوشه و کنار جهان، همانند است. اما در طراحی کابلها و شبکه‌های کابلی و انتخاب نوع کابل تفاوتهایی دیده می‌شود. این تفاوتها در زمینه ساخت کابلهای توزیع خیلی اساسی نیستند.

استانداردهایی نیز که برای کابلهای توزیع مورد استفاده قرار می‌گیرند همواره یکسانند و تفاوت های اساسی آنها به سبب اختلاف در دستگاه یکاهای آنهاست.در رابطه با ساخت با استفاده از کابل‌ها، کشورهای جهان را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: کشورهایی که از روش ساخت بریتانیا و اروپا پیروی می‌کنند و آنهایی که با روش طراحی در ایالات متحده آمریکا سازگارند.

تاریخچه صنعت سیم و کابل در ایران

مستندات موجود نشان می‌دهد که از همان سالهای ورود کارخانه برق امین‌الضرب به ایران در سال 1282 خورشیدی سیم های روکش‌دار و سپس کابل توسط همین شخص خریداری و به ایران وارد گردید. در سالهای نخست بهره‌برداری از انرژی برق معمولاً سیمهای روکش‌دار به کمک مقرهای کوچک و سفیدرنگ قرقره مانندی بر روی دیوارها و سقف اتاق ها و سالن ها نصب می‌شدند، سپس در پی بهره گیری از انرژی برق برای راه اندازی موتورهای برقی در کارگاهها و کارخانه‌ها، استفاده از کابل های پیشرفته‌تر آغاز گردید و با افزایش تعداد کارگاه ها و کارخانه‌ها ورود کابل نیز چشمگیرتر شد.

از سویی با جمع آوری شبکه‌های هوایی در شهرهای بزرگ به ویژه در تهران و اصفهان و نصب شبکه‌های زمینی فشار ضعیف و فشار متوسط نیاز به کابل های پیشرفته وارداتی چاره ناپذیر گردید و بنگاه های برق برای تامین نیازهای گوناگون و گاهی پیچیده تنها به بازارهای برون مرزی متکی شدند و انبارهایشان پر از کابل های متنوعی شد که از سازندگان بیشمار در سطح جهان خریداری می کردند.

برتری مدارهای کابلی و نیازهای روزافزون به شبکه‌های زمینی در سطح شهرها و درون کارخانه‌ها و کارگاه ها، برنامه‌ریزان اقتصادی و فنی و سرمایه گذاران را بر این باور کشاند که با سرمایه‌گذاری در صنعت کابلسازی افزون بر تامین نیازهای داخلی از خروج ارز نیز جلوگیری می‌شود. در این میان با پدید آمدن زمینه ورود فن آوری ها و دانش‌های نوین پیشرفته و برپایی پایگاههای تحقیقاتی تخصصی به روند رو به رشد پیشرفتهای علمی و فنی کمک می‌گردد. چنین بود که اندیشه ایجاد کارخانه‌های کابلسازی به وجود آمد.

 

جهت خرید،فروش و یا  ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.